این خطبه معروف به خطبه شقشقیه است و در بر دارنده درد دل های امام (ع) در باره غصب خلافت است. که به قسمتی از آن که راجع مسئولیت های اجتماعی است اشاره می شود.( به بهانه شروع ثبت نام و فعالیت های انتخاباتی)
مسئولیت های اجتماعی
هان به خدایی که دانه را شکافت و انسان را پدید آورد. اگر نبود حضور مردم و تمام بودن حجت بر من به جهت وجود یاور، و پیمانی که خداوند از آگاهان گرفته که در برابر پرخوری ستمکاران و گرسنگی ستمدیدگان ساکت ننشینند، بی تردید دهنه شتر حکومت را بر کوهانش می افکندم و پایان آن را همچون آغازش با پیاله تهی سیراب می کردم و در آن هنگام می دیدید که این دنیای شما در چشم من از آب بینی بزغاله ای بی ارزش تر است. وقتی خطبه امام به اینجا رسید مردی از اهالی عراق برخاست و نامه ای به دست او داد و امیرمومنان مشغول خواندن آن شد. وقتی از خواندن نامه فارغ شد، ابن عباس به امام گفت: ای امیرمومنان ای کاش سخن خود را ادامه می دادی. فرمود: هیهات ای پسر عباس، این آتش درونی بود که زبانه کشید و سپس فرو کش کرد. ( تلک شقشقه هدرت ثم قرت ) ابن عباس گفت: به خدا سوگند بر ناتمامی هیچ سخنی به اندازه این سخن امام تاسف نخوردم که امیرمومنان (ع) آن را به جایی که می خواست نرساند.
آیا می شود آرزو کرد که روزی ما آدما بخصوص آنهایی که به دنبال مقام و قدرت هستند بخاطر آب بینی بزغاله، آبروی یکدیگر را نبریم صادق باشیم برای خدا قدم برداریم به فکر مردم باشیم به فکر پر کردن حساب های بانکی خود و وابستگانمان نباشیم و ... ؟ وقتی می بینم کسی مقام و پستی به دست آورده و براحتی شب را به صبح می رساند تعجب می کنم و به این مطلب باور می کنم که برای خدا و خلق خدا قدم بر نمی دارد.
خطبه 2 در سال 38 هجری پس از بازگشت از نبرد صفین ایراد شده است که درباره ستایش خداوند، ویژگی های پیامبر اسلام(ص) ، شناخت عصر جاهلیت، ویژگی های اهل بیت وسیمای فاسدان می باشد. که موضوع ویژگی های اهل بیت بیان می شود.
ویژگی های اهل بیت
خاندان پیامبر جایگاه اسرار خداوند، پناهگاه امر او، معدن علم او، مرجع حکم و حکمت او، مخازن کتاب های او و کوه های استوار دین اویند، که خداوند توسط آن ها خمیدگی پشت دین را راست نمود و لرزش اندام هایش را از میان برد.
در این قسمت سعی دارم با آوردن بخشی از خطبه ها و حکمت های نهج البلاغه( حکمت ها در بخش پیام کوتاه می باشند)، ضمن آشنایی، بتوانم یاد بگیرم و آنها را در زندگی روزمره بکار گیرم. امیدوارم مورد استفاده عزیزان قرار گیرد.منبع مورد استفاده کتاب نهج البلاغه ترجمه دکتر علی شیروانی می باشد.
خطبه یک در مورد ناتوانی اندیشه بشری از درک کنه ذات ربوبی، مراتب معرفت خداوند، نفی صفات زاید بر ذات و صفات ممکنات از ذات حق، آفرینش جهان، اصناف گوناگون فرشتگان، چگونگی آفرینش آدم، سجده بر آدم، آدم در بهشت، فلسفه بعثت پیامبران، فلسفه بعثت پیامبر اسلام(ص)، ویژگی های قرآن و احکام شرعی، فلسفه و ره آورد حج می باشد که در اینجا با توجه به ضعف خودم در باب معرفت خداوند، بخش مراتب معرفت خداوند را آورده ام.
مراتب معرفت خداوند
سرآغاز دین شناخت خداست و درست شناختن او باور داشتن اوست، و درست باور داشتن او یگانه دانستن اوست، و درست یگانه دانستن او خالص ساختن (خود و اعمال خود) برای او ( و به نحو شایسته اطاعت کردن او) است. و درست خالص ساختن برای خدا نفی صفات (زاید بر ذات و یا نفی صفات ممکنات) از اوست.چرا که هر صفتی (که محدود و زاید بر ذات باشد) گواهی می دهد که چیزی غیر از موصوف است، و هر موصوفی نیز شهادت می دهد که چیزی غیر از صفت است.